Με αφορφμή έναν νεκρό

Τον θάνατο του Madclip, λίγο πολύ τον ακούσαμε με κάποιον τρόπο. Ακόμα κι αν δεν τον γνωρίζαμε, σίγουρα θα είδαμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή στην τηλεόραση ή, έστω, θα ακούσαμε στο ραδιόφωνο, διάφορα σχετικά μ' αυτόν. Μέσα σε όλον αυτόν τον χαμό, συχνά έβλεπε κανείς την αμηχανία που μπορεί να επιφέρει ένας θάνατος, ακόμα κι ενός ανθρώπου με τον οποίο μπορεί να μην έχει κανείς κάποια σχέση - διότι, πόσο πιθανό είναι να ακούει, για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος τραπ; Ωστόσο, σίγουρα δεν εμπίπτουν όλα όσα έχουν ειπωθεί για τον θάνατο του Madclip - αλλά και για τον ίδιο - στην κατηγορία των αμήχανων αντιδράσεων.

Αφενός, υπάρχει μία μερίδα του κοινού που έσπευσε να απαντήσει - με διάφορους τρόπους, αλλά με το ίδιο πάντα νόημα - «Καλά να πάθει». Σίγουρα, ο τρόπος με τον οποίο έφυγε από τη ζωή - σε τροχαίο, κινούμενος με υπερβολική ταχύτητα - δεν δείχνει κάποια σύνεση, τουλάχιστον όχι κατά το μοιραίο. Ωστόσο, από το να αναγνωρίσει κανείς ότι κάποιος πέθανε με τον τρόπο που πέθανε ο Madclip μέχρι να πει, εκδικητικά σχεδόν, «καλά να πάθει», υπάρχει μία απόσταση που δεν μπορεί να τη διανύσει ο καθένας μας. Δεν μπορεί, διότι για να μην μπορεί κανείς να σαστίσει μπροστά στην ιδέα του θανάτου και, αντ' αυτού, να κυριεύεται από το μένος του, από τα πιο ποταπά του συναισθήματα, σίγουρα συντρέχουν κι άλλοι λόγοι, προσωπικοί και εσωτερικοί. Αλλιώς, δεν μπορώ να φανταστώ πώς ένας άνθρωπος οριακά δείχνει να χαίρεται και να ικανοποιείται με τον θάνατο ενός συνανθρώπου του. Σίγουρα, η ανωνυμία του διαδικτύου επιτρέπει σε τέτοιες συμπεριφορές να εκδηλώνονται πιο εύκολα, αλλά αυτό απλά σημαίνει ότι υπήρχαν ήδη εκεί, μέσα στο άτομο, απλώς δεν είχαν βρει το κατάλληλο μέσο για να περάσουν στο προσκήνιο.

Από την άλλη, αν κανείς νιώθει τόσο αρνητικά πράγματα για κάποιους από τους συνανθρώπους του, τι άλλο μπορεί να κάνει από το να τα εκφράσει για να απαλλαγεί από αυτά; Αν κανείς βρίσκεται στο σημείο να ικανοποιείται με την ατυχή επιλογή ενός άλλου ανθρώπου, που τον οδήγησε στον θάνατο, τότε πώς αλλιώς μπορεί να εκτονώσει όλα αυτά που νιώθει με τρόπο που να επιβαρύνει το λιγότερο και τους υπόλοιπους γύρω του; Υπό αυτό το πρίσμα, όλη αυτή η διάχυση της αρνητικότητας και της μισανθρωπιάς κάποιων στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι μια κάποια λύσις. Είναι ένας τρόπος, φαινομενικά, άκακος, έτσι ώστε ο κάθε πικραμένος (κυριολεκτικά) να βγάλει λίγη από την πίκρα του προς το σύμπαν των social media, χωρίς να επιβαρυνθεί - παρά μόνο ίσως από λίγη απρόσωπη, συνήθως, διαδικτυακή κοινωνική κριτική.

Είναι, όμως τελικά, τόσο άκακη η διάχυση της αρνητικότητας αυτής στο διαδίκτυο; Δηλαδή, τι; Ό,τι αρνητικό νιώθει ο καθένας, ακόμα κι αν είναι εγγενώς ασεβές - όπως στην περίπτωση του νεκρού τράπερ - μπορεί απλά να το φτύνει έτσι στο διαδίκτυο, ενδεχομένως υπό την κάλυψη της ανωνυμίας του; Σαφώς και όχι, γιατί στο διαδίκτυο δε βρίσκονται απλά κάποια απρόσωπα κι άψυχα προφίλ, αλλά άνθρωποι - απλώς συχνά πίσω από αυτά, τόσο πίσω που δεν μπορούμε καν να θυμηθούμε ότι υπάρχουν. Απλά το διαδίκτυο μας φέρνει πιο κοντά απομακρύνοντάς μας. Ενώ μπορούμε δυνητικά να αλληλεπιδράσουμε με όλους σχεδόν τους ανθρώπους του πλανήτη, επιλέγουμε να τους αντιμετωπίζουμε τις περισσότερες φορές ως απλές άψυχες IP. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι παύουν να είναι άνθρωποι, να έχουν συναισθήματα και υπόσταση πέρα από το διαδίκτυο. Έτσι, αν απλώς ξερνάμε την αρνητικότητά μας χωρίς μέτρο στο διαδίκτυο, είναι σαν να βγαίνουμε στην πλατεία του χωριού και να φωνάζουμε πόσο μισούμε το τάδε και πόσο απεχθανόμαστε το δείνα. Σαφώς, αυτό δεν έχει και πολλά οφέλη, για κανέναν.

Αλλά η παραπάνω κάστα «αμήχανων» αντιδράσεων δεν είναι η μόνη που ξεχωρίζει. Πολλές φορές έπεφτε το μάτι μου σε σχόλια του τύπου: «Αν και δεν τον ακούω, κρίμα/συλλυπητήρια». Λες και έχει σημασία αν κανείς ακούει Madclip για να στενοχωρηθεί ή να συλλυπηθεί τους οικείους του. Σαφώς, όσοι εκφράζονται με τον παραπάνω τρόπο συνήθως δεν υπάγονται στην ίδια κατηγορία με όσους εκστομίζουν ό,τι πιο άσχημο μπορούν να σκεφτούν για τον νεκρό, καθώς οι δεύτεροι δεν ενδιαφέρονται για την εικόνα τους - που ίσως να αρχίζει και να τελειώνει στο avatar τους. Αντιθέτως, οι παραπάνω ενδιαφέρονται τα πλείστα για την εικόνα τους και μην τους προσάψει κανείς ο,τιδήποτε «αρνητικό» μπορεί να έχει ως επακόλουθο το να ακούει κανείς Madclip. Ακούγεται βεβιασμένο και επιπόλαιο συμπέρασμα, αλλά τι άλλο πέρα από τη ματαιοδοξία μπορεί να υπερνικήσει με τόση ευκολία το φυσικό δέος απέναντι στον θάνατο; Τι άλλο θα μπορούσε να κάνει έναν άνθρωπο να σκεφτεί πρώτα το πώς θα φανεί κι έπειτα τον νεκρό;

Το μόνο ίσως κοινό που έχουμε όλοι οι άνθρωποι είναι ο θάνατος, και το απεμπολούμε όσο πιο συχνά μπορούμε. Επιλέγουμε να σκοτώνουμε κάθε άλλον άνθρωπο καθημερινά, για να μην πεθάνουμε οι ίδιοι - μα, τι πλάνη. Ίσως αυτός ο θάνατος να είναι μία ευκαιρία να δούμε κάποια πράγματα λίγο διαφορετικά. Άλλωστε, δεν είναι παρά το μέλλον μας.