Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2017

Tex-It: Γνωρίζοντας τη LaTeX - Μέρος 2ο

Συνεχίζουμε σήμερα τη γνωριμία μας με τη LaTeX με έναν πολύ απλό στόχο· θέλουμε να δακτυλογραφήσουμε το παρακάτω κείμενο:

Παραθέτουμε πρώτα το σχετικό κώδικα και, στη συνέχεια θα τον αναλύσουμε γραμμή-γραμμή (καλά, περίπου, δηλαδή):




Γραμμή 1η: Εδώ, όπως και στο προηγούμενο παράδειγμά μας, ορίζουμε τι είδους κείμενο θα δημιουργήσουμε. Αυτή τη φορά θα χρειαστούμε κάτι πιο σύνθετο από ένα απλό minimal αρχείο που θα περιέχει κείμενο και μερικά σύμβολα. Για αυτό το λόγο χρησιμοποιούμε τον τύπο article ο οποίος μας δίνει δυνατότητες όπως να εμφανίσουμε τίτλο, συγγραφέα, ημερομηνία καθώς επίσης και να δημιουργήσουμε ενότητες και υποενότητες στο έγγραφό μας (αυτά σε επόμενο παράδειγμα) αλλά και να προσδιορίσουμε το μέγεθος της γραμματοσειράς και τον τύπο του χαρτιού (a4, letter κ.λπ.). Παρατηρείστε ότι η εντολή έχει τη μορφή:

\documentclass[<optinal>]{<main>}
όπου μέσα σε {...} δίνουμε το κύριο όρισμα της εντολής (τύπος κειμένου, όπως πάντα), ενώ μέσα σε [...] δίνουμε τα προαιρετικά ορίσματα (μέγεθος χαρτιού, γραμματοσειρά κ.α.). Αν παραλείψουμε τα προαιρετικά ορίσματα τότε το μέγθος του χαρτιού αρχικοποιείται στο letter και το μέγεθος της γραμματοσειράς στα 10pt.

Γραμμές 2-3: Εδώ βλέπουμε μία καινούργια εντολή την:
\usepackage[<optional>]{<main>}
Σε ότι αφορά τα προαιρετικά ορίσματά της, θα ασχοληθούμε εκτενώς με αυτά στις περισσότερες από τις επόμενες αναρτήσεις μας, οπότε τα αφήνουμε προς το παρόν στην άκρη. Σαν κύριο όρισμα δίνουμε πάντα το όνομα του πακέτου που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε και... Ωπ! Πακέτο;! Τι είναι το πακέτο; Στη LaTeX χρησιμοποιούμε συχνά, αν όχι σε κάθε σε κάθε έγγραφο που δημιουργούμε, κάποια πακέτα τα οποία μας παρέχουν κάποιες επιπρόσθετες εντολές πάνω σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Για παράδειγμα, στο έγγραφό μας, το πακέτο amssymb μας παρέχει πάρα πολλές εντολές που έχουν να κάνουν με πρόσθετα σύμβολα και περαιτέρω μορφοποίηση των ήδη υπάρχοντων (θα το χρειαστούμε στη γραμμή 12). Αντίθετα, το πακέτο lipsum μας παρέχει τη δυνατότητα να εμφανίζουμε με μία μόνο εντολή κείμενο το οποίο καταλαμβάνει από μία παράγραφο μέχρι αρκετές σελίδες (γραμμές 11 και 13). Ας σταθούμε όμως λίγο στο κείμενο του πακέτου lipsum:
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Ut purus elit,
vestibulum ut, placerat ac, adipiscing vitae, felis. Curabitur dictum gravida
mauris. Nam arcu libero, nonummy...
Δε λέει και πολλά. Για την ακρίβεια δε λέει τίποτα (για περισσότερα, μπορεί κανείς να διαβάσει αυτό εδώ το λήμμα). Ο κύριος στόχος αυτού του κειμένου είναι να γεμίσει χώρο και να αναδείξει όλους τους χαρακτήρες, καθώς και λέξεις με αρκετά διαφορετικά μήκη έτσι ώστε να φανούν όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γραμματοσειράς που χρησιμοποιούμε.

Γραμμές 5-7: Εδώ, αξιοποιούμε ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του τύπου article· τη δυνατότητα να εμφανίσουμε τίτλο, συγγραφέα και ημερομηνία στο έγγραφό μας. Για να γίνει αυτό, εισάγουμε στις αντίστοιχες εντολές (\title, \author, \date) μέσα σε {...} το κείμενο που θέλουμε να εμφανίζεται. Μας δίνεται επίσης η δυνατότητα, μέσα από την εντολή \today, να εμφανίσουμε την τρέχουσα ημερομηνία (για την ακρίβεια, την ημερομηνία που θα γίνει για τελευταία φορά typeset το κείμενό μας), δίνοντάς την σαν όρισμα στην εντολή \date{} (γραμμή 7). Αν, για διάφορους λόγους δε θέλουμε να φαίνεται η ημερομηνία ή ο συγγραφέας τότε γράφουμε την εντολή δίνοντάς της το κενό όρισμα (δηλαδή δε γράφουμε τίποτα):
\date{}
\author{}
Στην περίπτωση της εντολής \author, μπορούμε απλώς να μην τη γράψουμε καθόλου, οπότε και πάλι δε θα εμφανιστεί τίποτα. Αντίθετα, αν παραλείψουμε την εντολή \date{} τότε απλώς θα εμφανίσει την τρέχουσα ημερομηνία, σαν να είχαμε γράψει \date{\today} και δε θα παραλείψει γενικώς την ημερομηνία.

Γραμμές 9 & 14: Ξεκινάμε και κλείνουμε το έγγραφό μας, όπως έχουμε ξαναδεί.

Γραμμή 10η: Εδώ η εντολή \maketitle - που δε δέχεται κανένα όρισμα, εδώ - είναι αυτή που εμφανίζει όλα αυτά που γράψαμε στις γραμμές 5-7. Ο προσεκτικός αναγνώστης (πάντα ήθελα να το γράψω αυτό) θα έχει ήδη παρατηρήσει ότι όλα αυτά τα περί τίτλων και ημερομηνιών τα έχουμε γράψει πριν να δηλώσουμε ότι ξεκινάμε το έγγραφό μας - στο preamble - οπότε και δε θα εμφανιστούν, αν δεν το ζητήσουμε. Αυτόν ακριβώς το ρόλο παραγγελίας παίζει η εντολή \maketitle.

Γραμμές 11 & 13: Το πακέτο lipsum μας δίνει τη δυνατότητα να εμφανίσουμε είτε ολόκληρο είτε διάφορα αποσπάσματα του lorem ipsum, ανάλογα με το πόσο χώρο θέλουμε να γεμίσουμε. Δύο βασικές εντολές που παρέχονται με αυτό το πακέτο είναι η:
\lipsum
 που εμφανίζει όλο το κείμενο και η εντολή:
\lipsum[x]
η οποία εμφανίζει την x παράγραφο του κειμένου. Μία παραλλαγή της είναι και η:
\lipsum[x-y]
η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να εμφανίσουμε το κείμενο από την παράγραφο x ως την παράγραφο y.

Γραμμή 12η: Εδώ εμφανίζουμε σε math-mode (σε διαφορετική γραμμή από το υπόλοιπο κείμενο, δηλαδή) κάποια σύμβολα. Η εντολή \int εμφανίζει το σύμβολο του ολοκληρώματος, η εντολή \ln εμφανίζει τα δύο γράμματα που συμβολίζουν τον φυσικό λογάριθμο (ln). Προσέξτε ότι ενώ γενικά τα γράμματα σε μαθηματικό κείμενο μοιάζουν με italics, τα γράμματα που αντιπροσωπεύουν εδώ τον λογάριθμο είναι σε κανονική μορφή. Αυτό είναι γενικότερα ένα χαρακτηριστικό που έχουν όλες αυτές οι εντολές που αντιστοιχούν σε αυτό που ονομάζει η LaTeX "μαθηματικοί τελεστές" - MathOperator - και με το οποίο θα ασχοληθούμε εκτενώς, εν καιρώ (κράταμε κατά νου ότι η βασική τους διαφορά από τις άλλες εντολές είναι ότι δε δέχονται ορίσματα). Προχωρώντας στη γραμμή, πέρα από απλό κείμενο συναντάμε και το εξής:
\
Δηλαδή, την εντολή \ , η οποία, αν κάποιος δεν το έχει παρατηρήσει, αποτελείται από δύο χαρακτήρες· την πλαγιοκάθετο, \, και το κενό,  . Αυτή η εντολή κάνει ακριβώς αυτό που δείχνει και τίποτα παραπάνω· αφήνει ένα κενό. Δυστυχώς - βασικά, ευτυχώς, απλά ακόμα δεν είμαστε ώριμοι για να το αντιληφθούμε - όταν κανείς γράφει σε math mode δε μπορεί να αφήσει κενό με τον συνήθη τρόπο, πατώντας δηλαδή το spacebar. Αντ' αυτού πρέπει να χρησιμοποιήσει αυτή την εντολή η οποία αφήνει ακριβώς ένα κενό. Για δύο κενά πρέπει να γράψουμε:
\ \
Λίγο παρακάτω, η εντολή \in εμφανίζει το σύμβολο του ανήκειν (ή κάτι σαν το μισό σύμβολο της ομάδας Έψιλον) και, ακριβώς μετά βλέπουμε την εντολή:
\mathbb{R}
Αυτή η εντολή, η οποία προέρχεται από το πακέτο amssymb και δεν υπάρχει χωρίς αυτό, δίνει αυτή την "γοτθική" ή, εν πάσει περιπτώσει, εκκεντική μορφή στο R. Αντίστοιχα, η ίδια εντολή δουλεύει και με άλλα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου, κεφαλαία μόνο.

Αυτά προς το παρόν, θα τα πούμε σύντομα!

Για το Μέρος 1ο, κάντε κλικ εδώ.

Για λίγη μουσική για το βράδυ, δείτε παρακάτω:


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου