Βιβλιοπροτάσεις

Το 2016 φεύγει - ευτυχώς ή δυστυχώς. Τα βιβλία όμως που διαβάσαμε και μας άρεσαν είναι εδώ και δεν θα φύγουν όσα χρόνια κι αν περάσουν. Έτσι, λοιπόν, αυτή η ανάρτηση είναι αφιερωμένη σε όσα βιβλία διαβάσαμε (εμείς ο συντάκτης - πληθυντικός της μεγαλοπρεπείας που λέμε) και «κάτι μας έκαναν».

Δεκαήμερον, Βοκάκιος.

Μακράν το πιο ευχάριστο βιβλίο που έχω διαβάσει μέσα στη χρονιά και γενικότερα ένα από τα πιο όμορφα και - προς τιμήν του κ. Πολίτη - καλομεταφρασμένα που έχω πιάσει στα χέρια μου. Μία παρέα 10 νέων στο Φιέζολε, λίγο έξω από τη Φλωρεντία, κάπου στα τέλη του Μεσαίωνα - το σωτήριον έτος 1348 για την ακρίβεια, αποφασίζει, μέσα στη δυστυχία που σκορπάει ο «Μαύρος Θάνατος» να φύγει για ένα Δεκαήμερο μακριά από όλους και απ' όλα. Εκεί, κάθε μέρα ο καθένας τους αφηγείται και από μία ιστορία πάνω σε ένα κοινό θέμα. Ιστορίες ως επί το πλείστον ευχάριστες και πάντα διδακτικές που, όχι μόνο μεταφέρουν με έναν πρόσχαρο τρόπο την πραγματικότητα της Ευρώπης του Μεσαίωνα, αλλά μας δίνουν και την ευκαιρία να δούμε, μέσα σε τόσους αιώνες, τί είναι αυτό που μένει αναλλοίωτο στη φύση μας, τί είναι αυτό που, όσο και αν αλλάζει ο πολιτισμός μας δε λέει να μας αφήσει.

Φρειδερίκος Β' - Το Θαύμα της Οικουμένης, Θόδωρος Ιωαννίδης

Μία «σχεδόν» βιογραφία του Φρειδερίκου Β' των Χό(χ)ενστάουφεν, του εγγονού του Μπαρμπαρόσα και αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Και είναι «σχεδόν» βιογραφία γιατί μέσα στα κείμενα - μεταφρασμένα αποσπάσματα κυρίως από τον Σικελικό Κώδικα της Bibliothecula Mylopotamiana - διότι ο συγγραφέας έχει εμπλουτίσει το πρωτότυπο κείμενο με αρκετές μυθιστορηματικού τύπου σκηνές - όπως λ.χ. σκέψεις του Φρειδερίκου - οι οποίες όμως, δένουν τόσο αρμονικά με το πρωτότυπο κείμενο που μόνο ένας αναγνώστης προσηλωμένος στην αναγνώρισή τους θα μπορούσε, ίσως, να τις διακρίνει. Εκτός από καλογραμμένο έχει και ένα άλλο, κατά την άποψή μου όμορφο, χαρακτηριστικό το εν λόγω βιβλίο. Αρκετά συχνά, το μεταφρασμένο κείμενο διακόπτεται από φράσεις του πρωτότυπου λατινικού κειμένου, κατά τρόπο που το τελικό αποτέλεσμα να φαίνεται τόσο ομοιογενές όσο αν ήταν γραμμένο μόνο σε μία από τις δύο γλώσσες.

Η νύχτα της μεγάλης εποχής, Μπρούνο Σουλτς

Σε μετάφραση του Δ. Χουλιαράκη, είναι ίσως ένα από τα πιο ονειρικά και «χαλαρά» διηγήματα που έχω διαβάσει ως τώρα. Εμπνευσμένο από τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα και μεταφερμένο στο χώρο του αφηρημένου, μοιάζει λες και δεν είναι ένα απλό κείμενο. Οι λέξεις παίρνουν μορφές και γίνονται εικόνες, εικόνες ασαφείς πολλές φορές ως προς τη φυσική τους όψη, αλλά γεμάτες έντονα συναισθήματα, γεμάτες παιδική αφέλεια και φαντασία. Η δράση ξεπηδά μαγικά μέσα στο μικρό κατάστημα υφασμάτων του πατέρα του συγγραφέα, όπου τα τόπια γίνονται λιβάδια, βουνά και ό,τι μπορεί να βάλει στο μυαλό του ένα μικρό παιδί.

Τα μαγαζιά της κανέλλας, Μπρούνο Σουλτς

Και πάλι σε μετάφραση του Δ. Χουλιαράκη, η αφορμή είναι και πάλι τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα. Εδώ, μία επίσκεψη στο θέατρο και ένα ξεχασμένο πορτοφόλι, γίνεται αφορμή για τον μικρό τότε Μπρούνο, για μία βόλτα στην πόλη. Μία βόλτα που ως στόχο έχει, για εκείνον, να καταλήξει στα μαγαζιά της κανέλλας, μαγαζιά που, αν και το όνομά του παραπλανεί, είναι για τον ίδιο ένας μικρός παράδεισος. Αλλά, μέσα σε μία ονειρική και πάλι ατμόσφαιρα, η βόλτα παίρνει μία απρόσμενη τροπή.

Ο Διαβήτης του Πλάτωνα, Γιάννης Γρηγοράκης

Μία πολύ όμορφη, σχεδόν ακαδημαϊκής αξίας, μεταφορά σε δύο κόσμους ιστορικά ξένους και μαθηματικά ομοιόμορφους. Από τη μία, ο νεαρός Μπάρτελ βαν ντερ Βέρντεν, στο Βερολίνο που αγκομαχά, λίγο πριν τα πρώτα πολυβόλα σημάνουν του Β' Παγκοσμίου, προσπαθεί να συλλάβει τη δομή και τη σκέψη των αρχαίων πίσω από τα αρχαία Ελληνικά μαθηματικά και, συγκεκριμένα, πίσω από το περιβόητο «Δήλιο πρόβλημα». Αυτά συμβαίνουν στα κεφάλαια με περιττή αρίθμηση. Στα άρτια κεφάλαια, μεταφερόμαστε στην ακαδημία του Πλάτωνα, ακριβώς την εποχή που οι Δήλιοι ρωτούν τον μεγάλο δάσκαλο τί ακριβώς σήμαινε ο χρησμός που έλαβαν από το Μαντείο των Δελφών (περί του διπλαδιασμού του κύβου). Εκεί ο Γιάννης Γρηγοράκης - δικηγόρος στο επάγγελμα - αφήνει να φανεί σε όλο της το μεγαλείο η ευρύτητα και η πολυμορφία των αρχαίων Ελληνικών μαθηματικών, με μία ακρίβεια αξιοζήλευτη.

Οι περιπέτειες του Δικαστή Τι, Robert van Gulik

Μη μπορώντας να ξεχωρίσω πιο από όλα τα βιβλία της σειράς με ενθουσίασε περισσότερο - Χρυσάφι και Δολοφόνοι, Το περιδέραιο της πριγκίπισσας, Το στοιχειωμένο μοναστήρι κ.α. - θα αναφερθώ σε όλα μαζί. Αρχικά, οι μεταφραστές που κατά καιρούς συνεργάστηκαν με τις εκδόσεις Θεμέλιο για την έκδοση αυτών των βιβλίων έχουν όλοι, ανεξαιρέτως κάνει ακριβέστατη δουλειά. Είναι όμως τουλάχιστον αξιοθαύμαστος και ο τρόπος που ο Gulik εισάγει τον αναγνώστη στο περιβάλλον της Αυτοκρατορικής Κίνας της εποχής του Τι, αφού καταφέρνει ταυτόχρονα να δημιουργήσει έντονα συναισθήματα και, μέσα από δυνατές και ρεαλιστικές εικόνες, να μεταφέρει όλην την πνευματική ένταση που οφείλει να προσφέρει μία καθαρόαιμη ιστορία μυστηρίου. Ιδιαίτερα αξιόλογα είναι επίσης και σχετικά τα σχέδια του συγγραφέα - σε παραδοσιακή τεχνοτροπία -  που συνοδεύουν το κάθε βιβλίο.

Καλή χρονιά!