«Ζήσε τη ζωή σου χωρίς υποχρέωση...

...ποιος έχει το δικαίωμα επιλογές να κρίνει; Ζήσε τη ζωή σου χωρίς υποχρέωση, εσύ έχεις την ευθύνη».

Δεν είναι παρά ένα δίστιχο που συχνά πυκνά έρχεται κι απασχολεί το μυαλό μου, ίσως στοιχειώνοντάς το για λίγες μέρες κάθε φορά. Είναι, άλλωστε, δύσκολο, κάτι να σε απασχολεί χωρίς να σε στοιχειώνει - ή, τουλάχιστον, έτσι μου φαίνεται εμένα.

Όπως κι αν έχει, αυτό το δίστιχο έχει ενδιαφέρον περιεχόμενο. Πράγματι, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να κρίνει επιλογές, αν δεχθούμε λίγα πολιτικώς ορθά πλην όμως εύλογα «αν». Αλλά, αυτό, λίγο πολύ, το δεχόμαστε. Δηλαδή, στη θεωρία, τουλάχιστον, δε θα βρεις και πολύ συχνά, δα, ανθρώπους που να μη δέχονται ότι, ναι, ο καθένας πράττει όπως κρίνει εντός καθορισμένων πλαισίων, χωρίς να πρέπει να φοβάται την κριτική των άλλων, όταν δεν τους αφορά.

Ωστόσο, στην πράξη τα πράγματα διαφέρουν...

Και διαφέρουν για τον λόγο που περιγράφει ο δεύτερος στίχος, παραπάνω. Γιατί, όταν κανείς δεν αφήνεται έρμαιο των επιλογών, της κριτικής και της γκρίνιας των άλλων, αναλαμβάνει την ευθύνη της ζωής του. Όταν κανείς αποφασίζει ότι, «ξέρεις τι, δεν έχει σημασία τι λένε οι άλλοι, εγώ αυτό θέλω και δε βλάπτω και κανέναν», παίρνουν ξαφνικά μία μεγάλη ευθύνη: του εαυτού τους. Αυτήν την ευθύνη οι περισσότεροι άνθρωποι την αποστρέφονται και με ευκολία την εναποθέτουν σε όλους τους άλλους γύρω τους, συλλογικά.

Είμαστε ευθυνόφοβα ζώα οι άνθρωποι, γενικά, δεν μας αρέσει να αναλαμβάνουμε ευθύνες και για πολλά πράγματα. Τα πολύ βασικά, που αφορούν την επιβίωσή μας γίνονται λίγο έως πολύ στον αυτόματο πιλότο. Τα, ίσως πιο βασικά, που αφορούν την ευημερία μας σε αυτήν τη ζωή και όχι απλά την επιβίωσή μας, δε μας ενδιαφέρει συχνά να τα ελέγχουμε, ακριβώς γιατί ένας τέτοιος έλεγχος είναι κουραστικός και μας αναγκάζει να μην αποζητούμε πλέον αποδιοπομπαίους τράγους. Αν εμείς είμαστε στο τιμόνι της ζωής μας, ποιος άλλος μπορεί να ευθύνεται για τα περισσότερα πέρα από εμάς; Το βάρος αυτής της ερώτησης και της προφανούς απάντησής της δεν μπορούν να το αντέξουν και πολλοί.

Αλλά, ποιος έχει το δικαίωμα να τους κρίνει;