Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2016

Πόσο εύκολα και γιατί υπερβάλλουμε;

Βρισκόμουν πριν από λίγες μέρες μέσα σε ένα λεωφορείο, γυρίζοντας στο σπίτι μετά την δουλειά και περίμενα ανυπόμονα πότε αυτό θα ξεκινήσει - ήταν στην αφετηρία του και το πρόγραμμα έλεγε ότι αναχωρεί σε δυο-τρία λεπτά. Η μοιραία στιγμή φτάνει και ο οδηγός κλείνει τις πόρτες και ξεκινάμε! Τότε μία παρέα τριών-τεσσάρων αγοριών, κάπου στα δεκαπέντε, έρχεται καταλαχανιασμένη και καταϊδρωμένη μπροστά στην πόρτα του οδηγού ζητώντας του να τους αφήσει να μπουν - ζήτημα αν το λεωφορείο είχε διανύσει δέκα μέτρα από την αφετηρία του. Ο οδηγός τους ανοίγει και τα παιδιά μπαίνουν μέσα, περνώντας όλα από δίπλα μου - είχα διαλέξει κι εγώ πόστο-διόδιο, ακριβώς πίσω από την μεσαία πόρτα - οπότε ακούω ένα από αυτά να λέει, αναφερόμενο σε αυτό το σύντομο κυνήγι του λεωφορείου: "Είδα τη ζωή μου να περνάει μπροστά απ' τα μάτια μου".

Αίφνις στο μυαλό μου έρχεται η σκέψη ότι τα παιδιά πρέπει να είχαν κάπου να πάνε και είτε είχαν αργήσει είτε ήταν κάτι σημαντικό και ήθελαν να είναι από ώρα εκεί είτε απλά η κούρασή τους ήταν αρκετά μεγάλη και ήθελαν να επιστρέψουν στο σπίτι τους. Κατά την διάρκεια της διαδρομής τους κατάλαβα ότι απλά ήθελαν να πάνε να συναντήσουν έναν φίλο τους ή κάτι τέτοιο - σίγουρα όδευαν προς μία κατάσταση χαλαρή κι ευχάριστη - άρα και δεν είχε νόημα να ασχολούμαι περαιτέρω με αυτό το γεγονός · η περιέργειά μου είχε κορεστεί.

Κάτι όμως έβρισκε έντονα ανταπόκριση μέσα μου, κάτι με προβλημάτιζε όλην την ώρα, από όταν κατέβηκα από το λεωφορείο μέχρι να φτάσω στο σπίτι. Γιατί να πει κανείς, για κάτι όχι δα και τόσο σημαντικό, ότι "Πέρασε η ζωή του μπροστά από τα μάτια του"; Πρώτα - πρώτα, σε αυτήν την ηλικία - και σε αρκετά μεγαλύτερες ηλικίες, σίγουρα - ίσως φαντάζει σαν ένα μικρό "τέλος της ζωής" το ενδεχόμενο να πρέπει να περιμένει κανείς άλλη μισή ώρα για να φτάσει να περάσει καλά με την παρέα του, πράγμα που από μόνο του καθιστά, στην συγκεκριμένη περίσταση, την παραπάνω φράση αρκετά αρμόζουσα. 

Όμως και πάλι, δεν ήταν μόνο αυτά τα παιδιά που μου κέντρισαν το ενδιαφέρον. Ήταν αυτή η παράξενη τάση που έχουμε αρκετοί να εκφραζόμαστε, εσωτερικά η εξωτερικά, με μία δόση υπερβολής για κάποια πράγματα· πράγματα που αυτή η υπερβολή δεν τους αρμόζει. Ήταν που μου θύμισε ότι πιθανότατα να έχω βρεθεί ακριβώς στην ίδια θέση με αυτά τα παιδιά, κηνυγώντας ένα λεωφορείο για να προλάβω να "κερδίσω" λίγη ώρα παραπάνω σε μία κατάσταση που μου ήταν ευχάριστη. 

Να είναι άραγε αυτή η αιτία αυτή της ανάγκης για υπερβολής κοινή σε όσους την βιώνουμε;

Δηλαδή υπερβάλλουμε - κυρίως λεκτικά - όλοι για τον ίδιο λόγο; Ή μήπως είναι μία πολύ προσωπική εμπειρία; Κάποιοι μπορεί να υπερβάλλουν επειδή ζουν κάθε στιγμή τους τόσο έντονα σαν να είναι η τελευταία τους, κάποιο ίσως να υπερβάλλουν επειδή απλά αποζητούν την προσοχή του περιβάλλοντός τους, κάποιοι - γιατί όχι - επειδή αποζητούν την προσοχή του εαυτού τους, κάποιοι ίσως για λόγους άλλους που τώρα δεν φτάνει ο νους μου. Αλλά μάλλον υπάρχει ένας κοινός τόπος που συνδέει όλους τους υπερβάλλοντες μεταξύ τους.

Δεν υπερβάλλουμε σε κάθε μα κάθε έκφανση της καθημερινότητας και δεν υπερβάλλουμε πάντα έχοντας - συνειδητά ή όχι - έναν και μόνο λόγο στο μυαλό μας. Μπορεί να υπερβάλλουμε απλά και μόνο για να ειδοποιήσουμε τους άλλους γύρω μας σχετικά με την κατάστασή μας, πράγμα που θυμίζει έναν πολύ πρωτόγονο τρόπο επικοινωνίας. Πόσο συχνά, ας πούμε, γυρίζουμε στο σπίτι μετά από μία κουραστική μέρα και ,έχοντας στο σκόπευτρο το κρεββάτι μας, ειδοποιούμε άπαντα τα όντα που μας περιβάλλουν ότι είμαστε "πτώματα" και αποσκοπούμε στο να κοιμηθούμε ή, έστω, απλά να οριζοντιωθούμε για λίγο.

Αλλά δεν είναι αυτή η απλά επικοινωνιακή χρήση της υπερβολής που λειτούργησε σαν έναυσμα για όλες αυτές τις σκέψεις, είναι αυτή η χρήση της υπερβολής που αποσκοπεί μάλλον στην προσπάθειά μας να ζήσουμε εκείνη την στιγμή όσο πιο έντονα γίνεται, να τονίσουμε αυτό που φάνηκε σε εμάς έντονο και στο περιβάλλον μας - γιατί ποιος μέσα σε ένα λεωφορείο θα έφτανε στο σημείο να βιώσει  την "αγωνία" του "κυνηγού" του λεωφορείου σε βαθμό να ταυτιστεί με αυτόν; Η υπερβολή αυτή είναι που μας δείχνει τις στιγμές στις οποίες, εντελώς απότομα, από μία τελείως προσωπική και εσωτερική βίωση της ζωής μας μεταφερόμαστε και πάλι σε μία συλλογική εμπειρία της. Γιατί αυτή η μετάβαση από μόνη της είναι τόσο απότομη που χρειάζεται μία αναλόγου μεγέθους υπερβολή για να μας εντάξει στο συλλογικό σκηνικό που μας περιβάλλει και πάλι.

Υπερβολές θα μου πείτε τώρα... Ίσως να έχετε και δίκιο.


Και λίγη μουσική που με συντρόφευε όσο ξετύλιγα τις σκέψεις μου αυτό το απόγευμα:
Καλή συνέχεια!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου